9 OORZAAK WEIDEVOGELVERDWIJNING
10 Oktober 2010, 15:30Is het nu de veranderde leefomgeving of is het de vergrote roofdruk?
Zijn er betrouwbare gegevens dat de weidevogels op modern agrarisch land, en bij dezelfde roofdier- en roofvogeldruk als 50 jaar geleden, voldoende jongen zouden kunnen produceren voor een gezonde en toenemende populatie weidevogels?
Zoniet, dan zouden we dat moeten en willen onderzoeken door middel van een proef.
Verslag bijeenkomst 20 oktober: open hoorzitting te Jirnsum
Initiatiefnemer T de Wolff legt uit dat het ondanks alle nieuwe regels en voorschriften slecht blijft gaan met de weidevogels. In ons eigen gebied rond Jirnsum is het met de komst van de regelingen van het Programma Subsidie Agrarische Natuur en het mozaiekbeheer alleen maar slechter geworden. Die regelingen gaan er allemaal maar van uit dat er genoeg jongen groot zullen worden als het landgebruik maar minder intensief is.
In de praktijk merken we het echter niet dat op ouderwets en minder intensief land meer jongen groot worden, omdat zowel op ouderwets mozaiekland als op modern produktieland de roofdruk te groot is. Er zijn veel meer rovers dan vroeger en er zijn teveel om van gezond predatie-evenwicht te spreken
Omdat hier geen betrouwbare gegevens over te vinden zijn, willen we graag een proef uitvoeren. - Kunnen op modern produktieland, waar de predatiedruk hetzelfde is dan 50 jaar geleden, voldoende jongen overleven voor een betere populatie ? - .
Commentaren
- de landen om de dorpen heen zijn enorm veranderd, in het open gebied zijn bosjes, wegen en boerderijen gekomen, predatoren hebben het veel gemakkelijker dan vroeger
- zo'n plan voor een proef moet er wel komen, het is een stuk praktiasche kennis
- de inisjatyfgroep: Behâld de greidefûgels in Skarsterlân heeft ook een plan gemaakt voor een betere predatievermindering, we willen graag samenwerken
- hoe groot moet zo'n gebied zijn?, groot genoeg om invloed van buiten te ontlopen, niet te groot om de kans van organiseren te vergroten, te denken aan ten westen van Grou, Snitserdyk tot Gau, tot Potschar en Marrietkanaal, eventueel naar Akkrum
- hoe ver zouden we kunnen gaan met het verminderen van de beschermde rovers, uitproberen
- waar moet het plan heengestuurd? de Provincie of de politiek
- eerst moet het plan bekend gemaakt worden aan de boeren, en medewerking van de vogelwachten
- agrarisch natuurvereniging It Bûtlân kan het coordineren
- eventueel 2e Kamerleden benaderen
- eerst een raamplan opstellen
- vogelwachtgegevens vergaren, Legegeaën, Jirnsum, Grou, Akkrum
- concept van groep Skarsterlân gebruiken, v.d. Zijl benaderen, welke contacten zij hebben
- wel gegevens van de vogelwachten proberen te krijgen, maar misschien wel geen steun wegens andersdenkende leden
- gegevens proberen te krijgen van Sovon en het Weidevogelplan van de Provinsie Fryslân
- hiermee besluiten we aan de slag te gaan
AKTIE MINDER PREDATIE
Ontwikkeling van de vogelstand van de Vogelwacht Jirnsum
.....kievit.grutto.scholekster.tureluur.hectare.....
1981.......79.....58.........17..........12.......360.rovers: wezel,bunzing, kraai, ekster
1982......118.....79.........52..........26.......485.
1983......119.....85.........87..........17.......485
1984......143.....95.........86..........21.......485
1985......121....101.........70..........13.......600.een broedende kiekendief
1986......159....115.........87..........24.......687.laatste grutto's weg 20 aug.
1987......180....125.........63..........18.......655.
1988......180....115.........69..........29.......685
1989......192....128.........80..........31.......688.hier voor het eerst een aalscholver gezien
1990......140....106.........77..........23.......688.de kiekendief genoemd als predator
1991......162....135........109..........23.......747.buizerd voor het eerst genoemd
1992......143....114........ 82..........31.......747.3 paar kiekendieven
1993......151....108.........74..........42.......747. buizerd genoemd als predator
1994......128.....86.........80..........33.......750.veel jonge vogels door kiekendieven opgegeten
1995......156....114.........95..........30.......750.
1996......154.....93.........78..........25.......750.vos gesignaleerd en vossenwerk
1997......142....109.........68..........29.......760.vos maakt veel schade
1998......130....104.........60..........27.......770.vossen gezien, op maisland veel kieviten
1999......193....122.........71..........25.......772.
2002......166....141.........78..........66.......meer hectaren
2003......188....135.........90..........62......."...reigers doen veel schade, kraaien en roekenplaag
2004......129....100........107..........68......."...jonge kieviten gaan naar nieuwingezaaid grasland
2005......112....105........88...........55......."...buizerd en kiekendief roven de hele dag door
2006...................................................1 vos geschoten
2007...................................................10 vos geschoten
2008...................................................6 vos geschoten
2009....................................................2 vos geschoten
Bedrijf Van Der Hoek, van extensief naar biologisch
..........kievit.grutto.scholekster.tureluur.hectare
1982.......25.....19.........8.........3........40
1983.......20.....14........14.........3........40
1984.......22......9.........7.........4........65
1985.......16.....18........13.........3........40
1986........9.....10........12.........3........40
1987.......12.....10.........7.........0........40
1988.......19......8.........4.........2........40
1989.......18.....17.........6.........3........40
1990.......16.....15.........9.........2........40.biologisch geworden
1991.......19.....13........11.........3........40
1992.......16......6........16.........5........40
1993.......12.....12........13.........7........40
1994........6.....12........12.........5........40
1995.......16.....17........18.........5........40
1996........5......9........12.........3........40gaat in regeling 8 juni maaien
1997........7.....24.........7.........4.........40
1998........1.....12.........8.........5........40
1999........4.....13........10.........3........40
2002........2......6.........8.........3........40
2003........1......6.........6.........3........40.gaat in collectief mee doen, land 1 juni maaien
2004........2......5.........4.........4........40
2005........1......8........10.........7........40
2006........0......3.........7.........3........40
2007........1......0.........8.........2........40
2008........0......4.........7.........4........40
Bedrijf T de Wolff van gangbaar naar intensief
..........kievit.grutto.scholekster.tureluur.hectare
1981........9......9.........3.........2........40
1982........9......4.........3.........4........40
1983.......11.....13.........3.........8........40
1984.......10.....10.........3.........4........40
1985.......15.....24.........9.........2........70.inclusief van der Meer, Kruisbrekken
1986........3.....11.........1.........2........40
1987.......15.....18.........2.........1........40
1988.......16.....18.........9.........3........65.met land buurman
1989.......12.....13.........6.........3........70
1990.......25.....17.........9.........9........70
1991.......32.....29........13.........4........85
1992.......17.....12.........7.........9........70.gedraineerd
1993.......25......7.........8........12........70
1994........9......4.........1.........1........70.niet volledig
1995........3......2.........3.........0........70.begonnen met stalvoeren, koeien binnen
1996........11.....7.........2.........1........70.vossenwerk
1997........11....11.........2.........2........70
1998........8......2.........5.........7........70
1999........16....10.........9.........8........70
2002........31....36........16........27........70.last van reiger
2003........17....16........14........28........70.begonnen met collectief
2004........24....20........16........26........70
2005........14....42........26........16........40.alleen land T de Wolff, vossewerk, alles weg
2006........14....10........19........24........40.vossewerk, alles weg
2007........17....38.........8........27........40. koeien weer naar buiten
2008........10....22.........6........29........40
2009.........0....15.........6........24........40
Bedrijf H. Zwaagstra, van gangbaar naar biologisch
..........kievit.grutto.scholekster.tureluur.hectare
1985........10....17.........8.........0........51.
1986........16....16.........3.........3........51.
1987........17....11.........7.........2........51.
1988........10.....7.........3.........1........51.
1989........15.....5.........1.........2........51.
1990.........7.....5.........5.........2........51.
1991........11.....7.........8.........0........51.
1992.........9.....7.........5.........2........51.
1993.........8.....4.........4.........1........51.
1994........10.....8.........3.........3........51.
1995........12....10.........5.........2........51.kiekendieven roven jongen
1996........10.....5.........4.........2........51.
1997.........9.....6.........7.........2........51.
1998........10.....4.........4.........1........51.
2000........................................................biologisch
2002........10.....6.........4.........2........51.ganzen een probleem voor weidevogels
2003........ 4.....0.........6.........1........37.1/3 deel na 15 juni gemaaid, daarop geen enkel nest meer gevonden
2004.........2.....0.........1.........3........33,5........vossen aanwezig
Ontwikkeling Collectief Weidevogelbeheer Flansum
..........deelnemer.hectare.kievit.grutto.scholekster.tureluur.
2004 de Wolff.47......14....19....13....18
..........deWolff.18....1....13....0....0....15 juni maaien oud land
..........Doting.33....6....4....12....7.
..........Kiestra.36....1....2....2....0....biologisch veehouder
..........Kiestra.10....7....22....3....8....8 juni maaien, biologisch
..........vdHoek.38....2....4....3....3....biologisch veehouder
..........Flapper.20....3....4....3....2....3 hectare 8 juni maaien
2005.de Wolff.47....14....42....26....16.
..........deWolff.18....0....6....1....0....15 juni maaien
..........Doting.33....7....4....8....6.
..........Kiestra.36....2....3....4....2....bio
..........Kiestra.10....4....18....4....6....8 juni maaien bio
..........vdHoek.38....1....8....10....7....bio
..........Flapper.20....2....3....2....0....
2006...deWolff.47....14....10....19....24....
..........deWolff....1....9....1....0....15 juni maaien
..........Doting.30....4....3....3....3....
..........Kiestra.36....0....0....0....0....bio
..........Kiestra.10....3....21....6....6....bio, 8 juni maaien
..........vdHoek.38....0....3....7....3....bio
..........Flapper.20....1....4....2....0....3 hectare 8 juni maaien
2007....deWolff.47....14....10....19....24....
..........deWolff.18....6....2....0....1....15 juni maaien
..........Doting.30....14....7....0....8....
..........Kiestra.36....1....1....2....0....bio
..........Kiestra.10....0....16....1....7....bio 8 juni maaien
..........vdHoek.38....1....0....8....2....bio
..........Flapper.20....4....2....1....0....3 hectare 8 juni maaien
2008...deWolff.47....10....22....6....29
..........deWolff.18....1....4....1....1....15 juni maaien
..........Doting.30....4....0....0....2....
..........Kiestra.36....0....0....4....0....bio
..........Kiestra.10....0....14....2....6....bio 8 juni maaien
..........vdHoek.38....0....4....7....4....bio
..........Flapper.20....2....0....0....1....3 hectare 8 juni maaien
Cijfers Van Vogelwacht Raerderhim
In 1980 was de ruilverkaveling afgesloten en was het gebied om de Grienedyk heen overgegaan naar Staatsbosbeheer. Bijna alle land van het gebied kreeg het beheer van na 15 juni beginnen met maaien en niet meer bemesten. Dit alles voor de natuurwaarde en de vogels. Maar de weidevogels vertrokken snel uit het gebied, want de biotoop was ermee zeer slecht geworden.
In 1982 deed Vogelwacht Raerderhim voor het eerst de telling.
Gebied R'him Gebied SBB...... R'him .SBB......R'him bij elkaar
................1982..............................1983........................1984........1985..........1986......1987......2009
kievit........133......98.......................144......58....................235........258..........310........231........216
grutto........115......104.....................73......60....................153........143..........200........159..........98
scholekst...74.......16......................94......4....................121............86................135..........80..........84
tureluur.......21........7.......................25......6......................30............34................39.............40..........81
hectare...630.......280...................630.....280....................940.........................................................hectare ?
Overleg met 2e Kamerlid Lutz Jacobi over de politieke mogelijkheden op 3 januari 2011.
Opening
Als weidevogelboeren en zorgers zijn we niet tevreden over het resultaat van onze inzet. Vaak wordt de schuld van de achteruitgang bij de boer gelegd. Bij zijn veranderde bedrijfsvoering. Wij bestrijden dat. Wij denken dat de achteruitgang alleen maar te wijten is aan de toename van de rovers.
Wij willen daarom dat er een proef gehouden wordt, die de feiten aantoont. De proeven die al gehouden zijn, tonen allemaal aan dat de predatie veel te hoog is. Cijfers van aantallen rovers en roofvogels bevestigen dat.
In een eerdere bijeenkomst hier heeft de directeur van It Fryske Gea de oorzaak nog bij de biotoop gelegd, maar tegelijk verkondigd dat vossen en zwarte kraaien zeer consequent bestreden moeten worden, anders wordt er niets groot. Wij gaan daarin veel verder. Als je alle roofdieren en roofvogels volgens maatwerk gaat bestrijden, zonder ze uit te roeien, moeten er genoeg weilanden zijn waar de weidevogels veilig zijn. Ook de watersnip en kemphaan zouden hier dan veilig kunnen zijn, want er zijn voldoende gebieden met de goede biotoop. Een proef zal het moeten uitwijzen.
Wij willen binnen de Agrarische Natuurvereniging It Bûtlân ruimte krijgen voor zo'n proef. Soorten die geen speciale bescherming nodig hebben en die meer schade aanrichten dan de natuurlijke predatie, moeten verwijderd kunnen worden. De natuurlijke predatie zal gesteld moeten worden op hooguit 25 %. Is de predatie hoger, dan zijn er teveel predatoren voor een goed evenwicht in dat gebied. Rovers moeten niet meer beoordeeld worden op hun schoonheid en voorkomen, maar op hun zin en nut.
Weiland en bouwland is gebied om voedsel te produceren en er zal nooit enig natuurlijk evenwicht ontstaan. Willen we in zo'n gebied de verscheidenheid en diversiteit behouden dan moeten we kiezen.
Kunt u mevrouw Jacobi zorgen voor ruimte voor ons streven?
Antwoord:
het beleid in dezen wordt landelijk en Europees vastgesteld maar zo'n proef moet bij de Provincie worden aangevraagd. Die heeft de zorg voor de vaststelling en uitvoering van regels en vergunningen. De Flora- en Faunawet heeft de bescherming van de soorten vastgelegd, maar er zullen vrijstellingen verleend kunnen worden voor uitzonderingen en proeven. We hebben de afgelopen jaren gezien dat de bescherming van soorten niet goed gewerkt heeft en de overheid wil nu naar bescherming van gebieden en het streven naar evenwicht.
De beleidsmakers zoeken ook naar uitslagen van onderzoeken, daar zou zo'nproef goed in passen. Maar de regelgeving is binnen de E. U. een bureaucratische toestand.
Ik heb de ervaring met een roekenkolonie, die zoveel overlast bezorgde, dat die verwijderd moest worden en dan moet je door een lang bureaucratisch traject, maar we hebben succes gehad.
Opmerkingen
-- Als jagers hebben we hier al zo'n 25 vossen geschoten met behulp van de lichtbak, maar de vergunning is op juridische grond ineens verboden. Onze beste methode is hierbij vervallen.
-- Jacobi: daar kan de Nederlandse politiek niet zo veel aan doen, dat ligt vast in wetten en regels en moet door de Brusselse politiek.
-- Hoe groot moet het proefgebied worden?
-- We zouden het liefst 4 aparte gebieden willen voor 4 aparte proeven, één waar de openheid wordt zoals vroeger, één waar de bodemvochtigheid wordt zoals vroeger, één waar de maaizorg wordt zoals vroeger en één waar de predatorenaantallen worden als vroeger.
-- Jacobi: ik zou ook graag een proefgebied willen waar direct alle factoren bij elkaar toegepast worden.
-- Dat kan, maar dan weet je weer niets van elke factor apart en zijn invloed.
-- Toen bij ons in Gaasterland de vos verscheen waren in enkele jaren alle bodembroeders weg, je kunt zoiets toch met goed fatsoen geen predatie noemen, en toen op Vlieland er een paar vossen gekomen waren, was er geen middel te zwaar om ze te bestrijden, dat is toch wel heel krom?
-- Jacobi: door die vossen op Vlieland heb ik en ook veel andere mensen, toch een andere kijk op het evenwicht van de natuur gekregen.
-- Jacobi: het zal beleid worden dat agrarische natuurverenigingen meer zeggenschap krijgen over natuurgebieden en zaken.
-- Jacobi: in Friesland hebben we het altijd goed aangepakt en er is hier altijd goed van de financiële middelen geprofiteerd.
-- Wat vindt u van de natuur in de Oostvaardersplassen?
-- Jacobi: daar is men te ver doorgeschoten, die grote dieren zijn daar gebracht en het is onnatuurlijk geworden.
-- Pier van der Meer, voorzitter van It Bûtlân gaat kontakt zoeken met Boerennatuur en Provincie Fryslân om zo'n proef voor te stellen.
-- De bureaucratie moet minder, anders is het niet meer werkbaar.
-- Jacobi: in de Noardlike Fryske Wâlden wil men een onderzoek om de financiering van agrarisch natuurbeheer minder bureaucratisch te maken.
-- De L.T.O. heeft ook belangstelling voor dit soort initiatieven.
-- De boeren in dit gebied zullen benaderd moeten worden en daarbij moet goed duidelijk de bedoeling uitgelegd worden.
Afsluitend, er zal nog veel overlegd moeten worden.
We bedanken mevrouw Lutz Jacobi voor de belangstelling en uitleg.
Geen reacties
